Οι ευρωπαϊκοί τίτλοι ήταν η «αποζημίωση» της Parma (vids)

Η Parma δεν έχει κατακτήσει ποτέ το πρωτάθλημα στην Ιταλία, αλλά στην καλύτερη περίοδο της ιστορίας της κατάφερε μέσα σε έξι χρόνια να πάρει δύο φορές το UEFA Cup και μία το Κύπελλο Κυπελλούχων.

Στα 90’s οι ιταλικές ομάδες κυριαρχούσαν στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, καθώς στις 21 συμμετοχές τους σε τελικούς (σ.σ. σε αυτό το διάστημα τέσσερις τελικοί του UEFA Cup ήταν ανάμεσα σε ιταλικούς συλλόγους) είχαν κατακτήσει 13 τρόπαια. Οι παραδοσιακές δυνάμεις (Milan, Juventus, Inter) ήταν αυτές που πρωταγωνιστούσαν, όμως πολύ σύντομα στην παρέα τους προστέθηκε και η Parma η οποία ανέβηκε στην Serie A για πρώτη φορά το 1990. Μάλιστα την πρώτη κιόλας χρονιά που συμμετείχε στο Campionato κατάφερε να κερδίσει την έξοδο της στο UEFA Cup τερματίζοντας 6η μπροστά από Juventus και Napoli.

Στο ξεκίνημα του ευρωπαϊκού ταξιδιού της «σκόνταψε» στο πρώτο εμπόδιο που βρέθηκε στον δρόμο της, αφού αποκλείστηκε στον πρώτο γύρο του UEFA Cup από την CSKA Sofia. Μετά το 0-0 του πρώτου αγώνα στην Βουλγαρία ήταν το φαβορί για την πρόκριση, όμως παρότι άνοιξε το σκορ στο 72′ (νωρίτερα είχα χάσει πέναλτι) με τον Massimo Agostini δέχτηκε γκολ στο 88′ από τον Veliyan Parushev και το τελικό 1-1 την άφησε εκτός συνέχειας. Στο πρωτάθλημα έχασε μία από τις πέντε πρώτες θέσεις που έδιναν ένα ευρωπαϊκό «εισιτήριο», καθώς το 1992 βρέθηκε στην 7η θέση του βαθμολογικού πίνακα. Παρόλα αυτά την επόμενη σεζόν ήταν η εκπρόσωπος της Ιταλίας στο Κύπελλο Κυπελλούχων.

Βλέπετε είχε κατορθώσει να πάρει το Coppa Italia που ήταν ο πρώτος τίτλος της ιστορίας της. Η πορεία της είχε ξεκινήσει αποκλείοντας την Palermo στον δεύτερο γύρο. Ύστερα από το 0-0 στο «Ennio Tardini» κέρδισε 2-1 στην Σικελία με τον Βέλγο κεντρικό αμυντικό Georges Grun να την βάζει μπροστά στο πρώτο λεπτό του αγώνα και τον Alessandro Melli να της δίνει την πρόκριση στο 84′. Ίδια περίπου ήταν και η εξέλιξη της μονομαχίας της με την Fiorentina στην φάση των «16». Εντός έδρας ισοπαλία χωρίς γκολ και πρόκριση στο «Artemio Franchi» με τον Σουηδό επιθετικό Tomas Brolin να ισοφαρίζει 1-1. Η Genoa στα προημιτελικά αποδείχτηκε πιο εύκολος αντίπαλος. Η Parma επικράτησε 2-0 στο γήπεδο της χάρη στα τέρματα του Lorenzo Minotti και του Tarcisio Catanese και στην δεύτερη αναμέτρηση τους πέρασε νικηφόρα (2-1) από την Γένοβα, με τον Melli να ολοκληρώνει την ανατροπή (η ομάδα του είχε ισοφαρίσει μετά από αυτογκόλ του Gianluca Signorini) και να σφραγίζει την πρόκριση της.

Στα ημιτελικά την περίμενε η πρωταθλήτρια Ιταλίας για το 1991 και φιναλίστ του Champions League το 1992, Sampdoria. Με γκολ από τον Brolin η Parma κέρδισε 1-0 στην έδρα της και έμεινε όρθια στο «Luigi Ferraris» παίρνοντας την πρόκριση στην παράταση. Ο Melli ισοφάρισε στο 97′ και στο 103′ της έδωσε το προβάδισμα με εύστοχο κτύπημα πέναλτι προτού ο Pietro Vierchowod διαμορφώσει το τελικό 2-2 στο 120′. Στον τελικό απέναντι στην Juventus τα προγνωστικά δεν της έδιναν μεγάλη τύχη, αλλά τα ανέτρεψε. Έχασε 1-0 από πέναλτι του Roberto Baggio στο Τορίνο και στο δεύτερο παιχνίδι έκανε την έκπληξη επικρατώντας 2-0 με γκολ από τον Melli (ήταν ο πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης με πέντε τέρματα) και τον Marco Osio.

Ο Nevio Scala ήταν ο άνθρωπος πίσω από όλες αυτές τις επιτυχίες και η δουλειά που έκανε από τον πάγκο συνέχισε να φέρνει σπουδαία αποτελέσματα. Ο Ιταλός τεχνικός ήθελε να παίζει επιθετικό ποδόσφαιρο και με την απόκτηση του Κολομβιανού επιθετικού Faustino Asprilla η Parma το 1993 αύξησε αισθητά την συγκομιδή της στο σκοράρισμα. Έτσι βρέθηκε στην 3η θέση της Serie A πίσω από Milan και Inter και διέπρεψε στην Ευρώπη φτάνοντας στην κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Απέκλεισε στον πρώτο γύρο την Ujpest από την Ουγγαρία κερδίζοντας την 1-0 στην Ιταλία με γκολ του Asprilla και στο δεύτερο παιχνίδι πήρε ισοπαλία 1-1 ανοίγοντας το σκορ με τον Grun. Στην φάση των «16» η Boavista απέσπασε «λευκή» ισοπαλία στο «Ennio Tardini» οπότε έπρεπε να την κερδίσει 2-0 στην Πορτογαλία με αυτογκόλ του Antonio Nogueira και ένα τέρμα από τον Melli για να προκριθεί.

Στα προημιτελικά με την Sparta Prague είχαμε τα ίδια αλλά από την ανάποδη, αφού μετά το 0-0 στην Τσεχία ο Melli με τον Asprillia της έδωσαν την πρόκριση με 2-0. Το απόλυτο τεστ ήταν αυτό απέναντι στην Atletico Madrid στα ημιτελικά. Χάρη στα δύο τέρματα του Asprilla η Parma έφυγε νικήτρια (2-1) από την Μαδρίτη και παρότι ηττήθηκε 1-0 στο γήπεδο της πέρασε στον τελικό. Απέναντι της στο Wembley βρέθηκε η Antwerp από το Βέλγιο και τα πρώτα λεπτά της αναμέτρησης ήταν συναρπαστικά. Οι Ιταλοί προηγήθηκαν στο 9′ με τον αρχηγό τους Lorenzo Minotti, αλλά δύο λεπτά αργότερα ισοφαρίστηκαν από τον Francis Severeyns. Στο 30′ ο Melli τους έβαλε πάλι μπροστά στο σκορ και ο Stefano Cuoghi στο 84′ ολοκλήρωσε τον πρώτο ευρωπαϊκό θρίαμβο τους.

Η επιθετική ενίσχυση συνεχίστηκε με την απόκτηση του Gianfranco Zola από τη Napoli, ενώ υπήρξε και αμυντική οχύρωση με τον ερχομό του Αργεντινού Roberto Sensini από την Udinese. Το δικό του γκολ μάλιστα ήταν αυτό που είχε ανοίξει τον δρόμο προς την κατάκτηση του UEFA Super Cup. Στον πρώτο αγώνα η Parma είχε ηττηθεί εντός έδρας 1-0 από την πρωταθλήτρια Ευρώπης Milan, όμως την κέρδισε 2-0 στο San Siro με τον Sensini να της δίνει προβάδισμα και τον Massimo Crippa να της χαρίζει το τρόπαιο στην παράταση. Αυτός ήταν ο μόνος τίτλος της σεζόν αν και έφτασε κοντά στο να υπερασπιστεί τα πρωτεία της στο Κύπελλο Κυπελλούχων. Απέκλεισε στον πρώτο γύρο την Degerfors κερδίζοντας την 2-1 στην Σουηδία με δύο γκολ του Asprilla και 2-0 στην Ιταλία με δύο τέρματα από τον Brolin, ο οποίος της έδωσε τη νίκη στο 90′ στο εκτός έδρας 1-0 επί της Maccabi Haifa στον πρώτο αγώνα του επόμενου γύρου.

Οι Ισραηλινοί όμως αποδείχτηκαν σκληρά καρύδια και κέρδισαν με το ίδιο σκορ στο «Ennio Tardini» οδηγώντας την αναμέτρηση στην παράταση και τελικά στο πέναλτι όπου αποκλείστηκαν με 3-1. Η Parma έβαλε κάτω μέχρι και τον Ajax που έναν χρόνο μετά θα γινόταν η ομάδα που θα τρομοκρατούσε όλη την Ευρώπη στην πορεία της προς την κατάκτηση του Champions League. Οι δρόμοι τους διασταυρώθηκαν στα προημιτελικά με τους Ιταλούς να παίρνουν 0-0 στο Άμστερνταμ και να κερδίζουν 2-0 στην έδρα τους με σκόρερς τον Minotti και τον Brolin. Στα ημιτελικά η Benfica τους κέρδισε 2-1 στην Λισαβόνα. Το γκολ του Zola με το οποίο είχε γίνει το 1-1 αποδείχτηκε καθοριστικό, αφού στο δεύτερο παιχνίδι το τέρμα του Sensini και το τελικό 1-0 αρκούσαν για να έρθει η πρόκριση στον τελικό. Στο Parken Stadium της Κοπεγχάγης η Parma αντιμετώπισε την Arsenal, όμως μετά το γκολ που δέχτηκε στο 20′ από τον Alan Smith δεν μπόρεσε να ανακάμψει και ηττήθηκε με 1-0.

Το 1994 ήταν 5η στο πρωτάθλημα, αλλά το 1995 ήταν η ομάδα που έβρισκε παντού μπροστά της η Juventus και μάλιστα της στέρησε το UEFA Cup. Οι Bianconeri επέστρεψαν στην κορυφή της Serie A για πρώτη φορά μετά το 1986 αφήνοντας 10 βαθμούς πίσω τους Lazio και Parma, την οποία κέρδισαν (1-0 και 2-0) στον τελικό του Coppa Italia. Στην Ευρώπη όμως τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Οι Gialloblu (το προσωνύμιο της Parma) στον πρώτο γύρο παρότι έχασαν 1-0 από την Vitesse στην Ολλανδία κέρδισαν στην έδρα τους 2-0 με δύο γκολ από τον Zola και προκρίθηκαν. Στην συνέχεια τους περίμενε η ΑΙΚ την οποία κέρδισαν 1-0 στην Στοκχόλμη χάρη στον Asprilla και 2-0 στο «Ennio Tardini» με τα γκολ του Minotti. Η αναμέτρηση τους με την Athletic Bilbao στην φάση των «16» ήταν απολαυστική, καθώς ηττήθηκαν 1-0 στην Ισπανία και επικράτησαν 4-2 στην ρεβάνς με πρωταγωνιστές τα νέα μεταγραφικά αποκτήματα τους.

Τον Dino Baggio που είχε έρθει από την Juventus και τον Fernando Couto που είχε αποκτηθεί από την Porto. Ο Ιταλός μέσος είχε σκοράρει δύο φορές αφότου ο Zola άνοιξε το σκορ για να κάνει το 3-0 και ο Πορτογάλος κεντρικός αμυντικός είχε κόψει κάθε όρεξη για αντεπίθεση στους Βάσκους παραβιάζοντας την εστία τους μερικά λεπτά αφότου είχαν μειώσει σε 3-1. Το εύστοχο κτύπημα πέναλτι του Zola και το 1-0 με το οποίο η Parma κέρδισε την Odense στο πρώτο παιχνίδι ήταν αρκετό για να της δώσει την πρόκριση στα ημιτελικά, αφού στην ρεβάνς της Δανίας πήρε ισοπαλία 0-0. Η Leverkusen αν και προηγήθηκε στον πρώτο αγώνα δεν στάθηκε ικανή να της κόψει τον δρόμο προς τον τελικό. Η Parma απάντησε με τον Baggio και τον Asprilla και έφυγε νικήτρια με 2-1 από την Γερμανία. Στην δεύτερη αναμέτρηση τους ο Κολομβιανός έβαλε δύο γκολ και ο Zola ολοκλήρωσε την θριαμβευτική πρόκριση που ήρθε με σκορ 3-0.

Στον τελικό με την Juventus ο ρόλος του πρωταγωνιστή ανήκε ολοκληρωτικά στον Baggio. Με δικό του τέρμα η Parma κέρδισε 1-0 στο «Ennio Tardini» και στο Stadio delle Alpi τον είδε να ισοφαρίζει 1-1 στο 53′ και να της χαρίζει το πρώτο UEFA Cup της.

Η θητεία του Scala στον πάγκο της ολοκληρώθηκε το 1996 με την 6η θέση στο Campionato σε ένα βαθμολογικό γαϊτανάκι που έφερε την Lazio 3η με 59 βαθμούς, την Fiorentina 4η με την ίδια συγκομιδή, την Roma 5η με 58 και την Parma από κάτω της με τους ίδιους βαθμούς. Ο αντικαταστάτης του ήταν ο Carlo Ancelotti. Υπό τις οδηγίες του οι Gialloblu το 1997 έκαναν την καλύτερη πορεία που έχουν κάνει ποτέ στην Serie A και διεκδίκησαν το πρωτάθλημα από την Juventus, που συνέλεξε δύο βαθμούς παραπάνω. Από το -13 της 13ης αγωνιστικής έφτασαν στο -3 την 27η, αλλά αμέσως μετά ηττήθηκαν εντός έδρας 2-0 από την Udinese και βρέθηκαν στο -6. Το επίσης εντός έδρας 1-1 με την Milan πριν την επίσκεψη τους στο Τορίνο τους έφερε από το -4 ξανά στο -6 και το 1-1 της 32ης αγωνιστικής με τους Bianconeri ουσιαστικά τους έβγαλε εκτός μάχης, καθώς απέμεναν ακόμα δύο παιχνίδια.

Το 1998 η Parma συμμετείχε για πρώτη και τελευταία φορά στην ιστορία της στο Champions League και πέτυχε δύο νίκες κερδίζοντας στο «Ennio Tardini» 2-0 την Galatasaray με γκολ από τον Sensini και τον Hernan Crespo και 1-0 την πρωταθλήτρια Ευρώπης για το 1997 Dortmund με τέρμα του Crespo. Οι εννιά βαθμοί της (έκανε ακόμα τρεις ισοπαλίες και μία ήττα) δεν ήταν αρκετοί για να προκριθεί, αφού την πρώτη θέση στον όμιλο της και μαζί το «εισιτήριο» για τα προημιτελικά της διοργάνωσης πήραν οι Γερμανοί που μάζεψαν 15 βαθμούς. Στο πρωτάθλημα πάλι κατέληξε στην 6η θέση με 57 βαθμούς με την Roma να τερματίζει 4η με 59, την Fiorentina 5η επίσης με 57 και την Lazio 7η με 56.

Ο Ancelotti έφυγε για να αναλάβει την Juventus και την θέση του πήρε ο Alberto Malesani ο οποίος αξιοποίησε στο μέγιστο τους νέους πρωταγωνιστές που είχαν ξεπηδήσει την προηγούμενη διετία. Με τον 21χρονο τότε Gianluigi Buffon κάτω από τα δοκάρια, τους Fabio Cannavaro, Lilian Thuram, Sensini, Antonio Benarrivo και Paolo Vanoli στην άμυνα, τους Diego Fuser, Baggio, Juan Sebastian Veron και Alain Boghossian που μόλις είχαν έρθει από την Sampdoria, Mario Stanic και Stefano Fiore στο κέντρο και τους Crespo, Enrico Chiesa, Abel Balbo και Asprilla, που είχε επιστρέψει εν τω μεταξύ από την Newcastle, στην επίθεση, η Parma το 1999 έφτασε στην κατάκτηση του UEFA Cup και του Coppa Italia, ενώ ήταν 4η σε ένα από τα πιο ανταγωνιστικά πρωταθλήματα που έχουν γίνει ποτέ στην Ιταλία.

Η ευρωπαϊκή της πορεία άρχισε από την Κωνσταντινούπολη και μάλιστα με ήττα 1-0 από την Fenerbahce στον πρώτο γύρο. Η πρόκριση ήρθε με το 3-1 στο «Ennio Tardini» με το αυτογκόλ του Saffet Akbas να ανοίγει τον δρόμο, τον Crespo να κάνει το 2-0 και τον Boghossian να διαμορφώνει το τελικό σκορ. Στον δεύτερο πήρε ισοπαλία 1-1 στην Πολωνία από την Wisla Krakow με τον Chiesa να ανοίγει το σκορ και στο δεύτερο παιχνίδι κέρδισε 2-1 με σκόρερ τον Fiore και αυτογκόλ του Bogdan Zajac. Στον τρίτο το γκολ του Balbo στο 1-1 με τους Rangers στην Γλασκόβη της έδωσε προβάδισμα πρόκρισης την οποία σφράγισε με νίκη 3-1 στο γήπεδο της χάρη στα τέρματα των Balbo, Fiore και Chiesa. Στα προημιτελικά πάλι η Bordeaux έκανε το λάθος να την κερδίσει 2-1 στην Γαλλία και στην Ιταλία γνώρισε συντριβή με 6-0.

Στον πρώτο αγώνα το γκολ του Crespo στο 85′ φαινόταν πως θα έχει καθοριστική σημασία, όμως τελικά αποδείχτηκε πως δεν ήταν ιδιαίτερα απαραίτητο. Στην ρεβάνς ο Αργεντινός σκόραρε δύο φορές όπως και ο Chiesa και με τον Sensini και τον Balbo να βρίσκουν από μία φορά τον δρόμο προς τα δίχτυα, η Parma έκανε τους πρωταθλητές Γαλλίας για το 1999 να μην ξέρουν που να κρυφτούν. Στα ημιτελικά απέναντι της βρέθηκε, όπως και στο Κύπελλο Κυπελλούχων πριν από έξι χρόνια, η Atletico Madrid που δεν είχε καλύτερη τύχη. Με δύο τέρματα από τον Chiesa και ένα από τον Crespo η Parma διέλυσε 3-1 τους Rojiblancos μέσα στο «Vicente Calderon» και τους κέρδισε (2-1) και στην δεύτερη αναμέτρηση τους με σκόρερς τoν Balbo και τον Chiesa.

Με την φόρα που είχε πάρει σάρωσε και την Marseille στον τελικό που έγινε στο Luzhniki Stadium της Μόσχας. Οι Γάλλοι δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν με τίποτα τον ρυθμό της και δεχόμενοι γκολ από τον Crespo, τον Vanoli και τον Chiesa ηττήθηκαν 3-0 χωρίς να προβάλουν καμία αντίσταση.

Δυο βδομάδες νωρίτερα η Parma είχε πανηγυρίσει την κατάκτηση του κυπέλλου στην Ιταλία κόντρα στην Fiorentina. Μέχρι να φτάσει εκεί είχε αποκλείσει στην φάση των «32» την Genoa κερδίζοντας την 3-0 (Boghossian, Balbo, Crespo) και 1-0 (Asprilla), την Bari στους «16» με νίκη 2-1 (Asprilla και αυτογκόλ του Luigi Garzya στο δεύτερο λεπτό των καθυστερήσεων) και ισοπαλία 0-0, την Udinese στα προημιτελικά με νίκη 4-0 (Veron, Crespo δύο γκολ, Balbo) μετά από ήττα 3-2 (Balbo, Crespo) και την Inter στα ημιτελικά με νίκες 2-0 (Veron, Balbo) και 2-1 (Chiesa, Veron). Στον πρώτο τελικό οι Viola τους πήραν ισοπαλία 1-1 στο «Ennio Tardini» με τον Gabriel Batistuta να ισοφαρίζει στο 81′ μετά το γκολ του Crespo. Στο «Artemio Franchi» ο Crespo άνοιξε το σκορ και μετά την ανατροπή της Fiorentina ο Veron ισοφάρισε 2-2 και έδωσε τον τίτλο στους Gialloblu, που είχαν ένα παραπάνω εκτός έδρας γκολ.

Στο πρωτάθλημα πέτυχαν εντυπωσιακές νίκες όπως το 4-0 επί της πρωταθλήτριας Milan και τα εκτός έδρας 4-2 και 3-1 απέναντι σε Juventus και Inter αντίστοιχα. Παρόλα αυτά το γεγονός πως στις εννιά τελευταίες αγωνιστικές υπέστησαν πέντε ήττες τους έστειλε στην 4η θέση με 55 βαθμούς πίσω από την 3η Fiorentina που είχε 56 και μπροστά από Roma, Juventus και Udinese που είχαν από 54. Ο Malesani κράτησε την ομάδα στο ίδιο επίπεδο για ακόμα δύο χρόνια (σ.σ. απολύθηκε τον Ιανουάριο του 2001 μετά από αλλεπάλληλες διαφωνίες με την διοίκηση για την πώληση των καλύτερων παικτών του συλλόγου). Η Parma μπορεί να έδωσε τον Veron στην Lazio όμως με τις προσθήκες του Ariel Ortega από την Sampdoria και του Marcio Amoroso από την Udinese, που η αλήθεια είναι πως δεν απέδωσαν ιδιαίτερα, ήταν 5η το 2000 και έπαιξε μπαράζ με την 4η Inter για την έξοδο στο Champions League λόγω ισοβαθμίας.

Οι Nerazzurri κέρδισαν εύκολα 3-1, αλλά την πάτησαν όπως και η αντίπαλος τους που είχε αποκλειστεί από τους Glasgow Rangers στα προκριματικά. Η Parma πούλησε και τον Crespo στην Lazio και μάλιστα για το ποσό ρεκόρ για την εποχή των 56.2 εκατομμυρίων ευρώ, αλλά το 2001 ήταν 4η στην Serie A και έχασε το Coppa Italia από την Fiorentina. Αποκλείστηκε ξανά στα προκριματικά του Champions League με την Lille να την αφήνει εκτός ομίλων και τα οικονομικά προβλήματα που αργότερα την έριξαν στις μικρότερες κατηγορίες την έφεραν στην 10η θέση του Campionato το 2002. Ακόμα και έτσι πάντως κατόρθωσε να πάρει το Coppa Italia. Έχασε 2-1 στον πρώτο τελικό από την Juventus, στην οποία είχε δώσει Buffon και Thuram, αλλά το γκολ του Hidetoshi Nakata στο 90′ ήταν «μάννα εξ ουρανού», αφού στο «Ennio Tardini» επικράτησε 1-0 χάρη σε τέρμα του Βραζιλιάνου αριστερού μπακ Junior και στέρησε από την Vecchia Signora το double.

Αυτός ο τίτλος είναι ο τελευταίος της Parma μέχρι σήμερα. Μπορεί να μην κατάφερε να υποσκελίσει Juventus και Milan, που κυριάρχησαν στην Serie A την δεκαετία του ’90 κατακτώντας οκτώ πρωταθλήματα και να πήρε την κάτω βόλτα όταν Lazio και Roma βρήκαν την ευκαιρία να βρεθούν στην κορυφή στις αρχές του 21ου αιώνα, αλλά οι τρεις ευρωπαϊκοί τίτλοι που βρίσκονται στην τροπαιοθήκη της την «αποζημίωσαν» και με το παραπάνω. Άλλωστε οι μόνες ιταλικές ομάδες που έχουν περισσότερους είναι η Milan με εννιά, η Juventus με έξι και η Inter επίσης με έξι.